Zwier Brinkhuis (52) uit Wijhe boert in de Lierderpolder, een prachtig weidevogelgebied. Op zijn melkveebedrijf houdt hij 95 koeien met jongvee op 56 hectare, grotendeels pacht en deels eigendom. Hij doet al vijftien jaar aan weidevogelbeheer. Wat is zijn ervaring met het project LandvanWaarde?
Door: Rina Scharpert
Zwier heeft zijn bedrijf ingericht voor weidevogelbeheer. Hij heeft twee percelen met kruidenrijk grasland, totaal zo’n 3,5 hectare. Hier mag hij vanwege de rustperiode tot 15 juni geen bewerkingen uitvoeren en niet maaien. Bovendien mag hij daar ook geen drijf- en kunstmest aanwenden. Daarnaast heeft Zwier voor 0,2 hectare een botanisch pakket van grasland met meer kruiden en bloemen, een bloemrijke rand langs het water en de weg en 0,8 hectare grasland met een rustperiode tot 1 juni. Daarnaast zijn er twee plasdrassen gemaakt. Plasdras biedt een aantrekkelijke biotoop voor weidevogels om te rusten en te foerageren door het land een bepaalde periode te vernatten.
Nestenbeheer
Verder doet Zwier aan nestenbeheer door samen met enkele vrijwilligers nesten te zoeken en te markeren en er omheen te maaien. Ook zorgt hij ervoor dat een gedeelte beschikbaar is als uitwijkgebied voor jonge vogels. De weidevogels concentreren zich op zo’n tien hectare van het land van Zwier. ‘Wat mij betreft gebruiken ze de rest ook, maar daar willen ze niet zitten, waarschijnlijk omdat deze percelen dichter tegen de bossen aan liggen. Voor ons als extensief bedrijf is weidevogelbeheer redelijk goed te doen. De vergoeding is redelijk en ik vind het leuk en mag het graag doen. Ik zie het niet als een beperking. Alhoewel ik het soms wel moeilijk vind als alle boeren om je heen beginnen te maaien en ik mag dat dan nog niet’, licht Zwier toe.
Nog winst te halen
Het weidevogelbeheer in de polder van Lierderbroek is succesvol. Al een aantal jaren worden broedplaatsen en alarmerende ouderpaartjes geteld. ‘De eerste jaren liepen de aantallen omhoog. Een verdubbeling van het aantal nesten in vergelijking met het begin. Nu stabiliseert zich het aantal. De verruiging van een aantal gebieden in de buurt in eigendom van natuurorganisaties strookt niet met het weidevogelbeheer, want hierdoor komen steeds meer vossen. Jaarlijks hebben we een gesprek over het weidevogelbeheer met een aantal betrokken partijen hier in het gebied, zoals natuurorganisaties en het waterschap. Deze gesprekken leveren de laatste jaren geen winst meer op voor het weidevogelbeheer. Met goede wil is er naar mijn idee nog wel een stukje profijt te behalen’, zegt Zwier.
Gewoon ingerold
‘Tegenwoordig noemen we het natuurinclusief boeren, maar eigenlijk ben ik er gewoon ingerold. Ik ben een gangbare boer, misschien met iets meer oog voor natuur. Ik ben behoudend wat betreft het omzetten van grasland of de spuit ter hand nemen. Zo is het doodspuiten van het vanggewas op het maisland echt niet nodig; dat kan ook anders. En als ik in verband met de bijensterfte het anders kan doen, dan doe ik dat. In het weidevogelbeheer was ik behoorlijk blanco. De vergoeding was nooit een hoofdzaak. Vlaggen zetten voordat je gaat maaien, kost wel tijd, maar ik doe het met plezier. Vooral als in het voorjaar de koeien vroeg naar buiten gaan, geniet ik extra van de vogels die plezier hebben bij de plasdras en tussen de weidende koeien lopen te foerageren. Dit is een genot om naar te luisteren tijdens het ophalen van de koeien. Veel mensen om mij heen waarderen het wel. Toch merk ik ook dat sommige mensen weinig weten van weidevogelbeheer, maar soms wel snel hun oordeel klaar hebben’, vertelt de melkveehouder.
Intensief versus extensief
‘Ik ben er best trots op dat ik met in mijn ogen een extensieve bedrijfsvoering het milieu zo min mogelijk belast en dat ik mijn bijdrage lever aan weidevogelbeheer. Toch profiteren intensieve bedrijven gek genoeg veel makkelijker van bepaalde regels of initiatieven. Denk bijvoorbeeld aan de richtlijnen van On the Way to PlanetProof. Intensieve bedrijven kunnen makkelijker voldoen aan bepaalde voorwaarden dan een extensief bedrijf, want zij kunnen veel makkelijker CO2 besparen/verlagen. Ook de mogelijkheid om de extra inspanningen voor natuur en biodiversiteit af te kopen door middel van het huren van natuurland van natuurorganisaties bevreemdt mij. Het weidevogelbeheer en mijn beheerpakketten leveren mij nu een redelijke vergoeding op. Toch verwacht ik vanuit het project LandvanWaarde nog een stuk meerwaarde. Voor de aangesloten partijen ligt er een taak om natuurinclusief boeren makkelijker te maken. Wat kunnen zij ons nog aan extra plus bieden?’, vraagt Zwier zich af.