Erik Overkempe (31) boert samen met zijn ouders Harry (62) en Ria (59) aan de Velnerweg in Wijhe. Ze zijn een van de meer dan dertig deelnemende bedrijven aan de pilot van LandvanWaarde in Salland Noord (de driehoek Wijhe-Raalte-Zwolle). Wat is Eriks ervaring met het project tot nu toe?

Door: Rina Scharpert

Hemelsbreed is de afstand van de boerderij tot kasteel Het Nijenhuis/Museum De Fundatie zo’n 500-600 meter. Hierdoor ligt het melkveehouderijbedrijf in een afwisselend kleinschalig landschap met bos en weilanden; het verleden is duidelijk voelbaar. De familie Overkempe melkt 150 melkkoeien op bijna 85 hectare: 16 hectare is eigendom en het overige deel is pachtgrond. In 2011 namen ze het pachtbedrijf van de buurman over. Als enthousiaste Holsteinfokkers doen ze graag mee aan keuringen. Erik: ‘We leveren melk aan Noorderland en zijn sinds de start leverancier voor het merk Weide Weelde. Dat was voor ons een bewuste stap. We deden destijds al het nodige aan natuurbeheer en konden zo zonder veel inspanning bij Weide Weelde instappen en er een plus uithalen. We produceren planet proof en zijn gecertificeerd. Deze manier van boeren past heel goed op deze plek met veel bos en kleinschalige percelen.’

Verdienmodel natuurbeheer

De Overkempes zijn al langer bezig met biodiversiteit. Op zo’n tien procent van hun bedrijfsomvang geldt een natuurlijke bedrijfsvoering zonder drijfmest of kunstmest en met aangepast beheer. ‘Eerst hadden we pakketten voor botanisch waardevol grasland en botanisch hooiland. Nu deze pakketten niet meer beschikbaar zijn, zaaien we de onrendabele randen in met een bloemenmengsel. Verder werd zo’n jaar of vijf geleden twee hectare afgegraven voor waterberging en kwam hier een kikkerpoel. Naast Weide Weele levert LandvanWaarde ons door de subsidies ook wat op en creëren we zo een verdienmodel voor natuurbeheer. Dat is mooi meegenomen. Voor ons was meedoen met LandvanWaarde een logische stap.’

Natuuropbrengst

Inmiddels werpt de ingezette koers vruchten af. ‘Rond de kikkerpoel veranderde de flora en fauna enorm en nam het aantal soorten toe. Ik ben benieuwd naar de tellingen voor vlinders en insecten. Ook zijn er weer fazanten in de streek gespot’, vertelt Erik trots. ‘Verder zijn er meer schuilplaatsen voor wild, maar er zijn ook veel dassen en vossen. Weidevogels hebben we hier vanwege de houtwallen en bosjes bijna niet, hooguit wat grutto’s en scholeksters. We doen aan mozaiekbeheer wat betekent dat we ons grasland in fasen maaien en beweiden, waardoor we een patroon van percelen met kort en lang gras creëren. Zo ontstaat er een gevarieerd weidelandschap waarin kuikens altijd ergens veilig kunnen rondscharrelen.’

Waardering

‘Naast de opbrengst voor natuur brengt het ons ook arbeidsplezier en een mooiere leefomgeving. Ook merken we door onze deelname aan Salland Eet en Boert bewust en Open dagen voor AH dat de consument enthousiast is en het ook waardeert. Het levert ons een positief imago op; veel mensen denken dat we honderd procent biologisch produceren, hoewel dat niet zo is. Voor ons is boeren op deze manier heel normaal. Het was voor ons niet zo’n grote stap. Alhoewel we er wel praktisch naar kijken, want natuurbeheer moet wel rendement hebben. Er zit ook wel een grens aan; meer dan tien procent van onze bedrijfsomvang kunnen wij niet inzetten. Anders gaat het ten koste van de kwaliteit van ons ruwvoer. Als bedrijf staan we open voor kansen. Ik vind ons best vooruitstrevende ondernemers, maar we hoeven niet voorop te lopen’, licht Erik toe.

Boter bij de vis

‘Boeren die meedoen aan LandvanWaarde steken hun nek uit en investeren in hun bedrijf en in de natuur. Ik vind dat we als sector moeten laten zien waar we mee bezig zijn en zo draagvlak moeten zoeken. De overheid maakt het ons daarbij soms wel lastig. Niet alle plannen zijn goed doordacht en werken goed op elkaar in. Bedrijven die binnen LandvanWaarde beloftes doen ten aanzien van de stapeling van prikkels/beloningen voor boeren die voldoen aan specifieke voorwaarden rond natuur, landschap en biodiversiteit, moeten zich wel aan hun woord houden. Niet alleen mooie woorden, maar ook boter bij de vis’, waarschuwt Erik.